WC - MỘT TIÊU CHÍ VỀ CUỘC SỐNG

Lâu nay, khi thiết kế nhà, nhiều người gọi bếp và WC là khu phụ. Điều đó sai! Để bảo đảm sinh hoạt diễn ra thường xuyên cho mọi người trong gia đình, hai nơi đó phải được gọi là khu chính. 

Trên thực tế, WC là một tiêu chí đo về chất lượng cuộc sống.

Nghe nói, khoảng năm 1980, ông Hoàng Đan làm Tư lệnh Quân đoàn 14, có lần ông cho gọi ngẫu nhiên 3 chiến sĩ trong đơn vị lên để hỏi han tìm hiểu về hoàn cảnh gia đình - một việc làm cần thiết vẫn thường diễn ra đối với người chỉ huy các cấp trong Quân đội.

Khi mọi người đến đủ, ông Đan chỉ nêu một câu hỏi : Này! Nhà các cậu ăn ở đâu và ỉa ở đâu?

Chiến sĩ thứ nhất trả lời : - Thưa, nhà cháu ăn trong nhà và ỉa ngoài vườn ạ.

Chiến sĩ thứ hai trả lời : - Thưa, nhà cháu ăn trong nhà và ỉa trong nhà ạ.

Chiến sĩ thứ ba trả lời : - Thưa, nhà cháu ỉa trong nhà và ăn ngoài vườn ạ.

Nghe xong, ông Đan nói: Như vậy là, ba cậu có ba hoàn cảnh kinh tế, với ba mức sống khác nhau. Này nhé, Gia đình cậu thứ nhất là nông dân,xưa nay vẫn thế -đời sống nói chung còn nghèo lắm. Gia đình cậu thứ hai ở thị trấn, thị xã hoặc thành phố, đời sống thuộc loại trung bình. Còn gia đình cậu thứ 3 là rất khá - không phải ai cũng được như thế đâu. Chúng ta phấn đấu theo hướng được như thế. ( Đoạn đối thoại trên sẽ hay hơn, khi được trình bày lời ông Đan bằng tiếng Nghi Lộc).

Hồi đó, nghe kể chuyện này, tôi cũng chỉ biết vậy. 

Nhưng, trong một chuyến đi công tác ở Mỹ, tôi đã mục sở thị và khẳng định điều ông Đan nói là đúng sự thật. Sự thể là: Vào một ngày Thứ 7 tháng 8 năm 1999, sau khi xin ý kiến Đại sứ Lê Văn Bàng và Tùy viên quân sự Võ Đình Quang, tôi dẫn mấy anh em trong Đoàn đến thăm gia đình ông RobesJon Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ ( trong quân đội Mỹ,Trợ lý Bộ trưởng được coi như Thứ trưởng ), theo lời mời thịnh tình của ông ấy . Nhà ông Jon cách Lầu Năm Góc chừng 200 cây số. Nhưng đường tốt, xe tốt, thời gian đi không lâu. Đó là một tòa biệt thự tọa lạc trên triền đồi, cảnh quan rất đẹp. Bữa tiệc tổ chức tại một khu vườn cỏ rất rộng, có cây cảnh, thảm cỏ, suối tự nhiên. Thức ăn, đồ uống nhiều loại, được bày sẵn trên những cái bàn đẹp sắp đặt theo từng khu vực. Sau khi chủ nhà nói vài câu xã giao, mọi người vào cuộc tự nhiên theo chế độ tự chọn ( buffe). Khách chủ khoảng hơn 10 người. Vừa ăn vừa trò chuyện thoái mái. Đang ăn, tôi bị đau quặn bụng, Có thể vì ăn gỏi cá hồi chưa quen. Tôi hỏi WC để giải quyết vấn đề bức xúc. Ông Jon nói, Ok và trực tiếp dẫn tôi vào nhà, lên tầng 2, vào WC trong phòng ngủ của vợ chồng ông ấy.

Mẩu chuyện trên, với tôi có hai điều rút ra:

1 - Ông Hoàng Đan là một chiến tướng, một nhà lý luận quân sự rất thông minh. Trong cuộc sống, ông có những quan sát cụ thể, khái quát chính xác. Chỉ cần biết cái hố xí ( WC ), là biết được điều kiện sinh hoạt của một gia đình. Cái hay là: Ông đúc kết điều này từ 35 năm trước - Không biết hồi đó, ông đã đi Tây, đi Tàu nhiều chưa?!

2 - Điều tôi chân nhận ở ông Trợ lý Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ, không phải là ở mức sống - dĩ nhiên là rất cao. Tôi ngẫm về thái độ tự nhiên, không quan cách, xử sự đơn giản, hợp lý và lòng thân thiện hiếu khách của một người Mỹ có cương vị khi mời một người khách nước ngoài - vốn là cựu thù trong chiến tranh - nay đến nhà chơi. Trong trò chuyện, té ra ông Jon biết nhiều điều về tôi ( chắc là do Tùy viên quân sự Hoa Kỳ ở Hà Nội cung cấp thông tin từ trước khi chúng tôi sang đó). Và, ông cũng không hề dấu diếm về mình: Từng tham gia chiến tranh Việt Nam nhiều năm. Khi đó, ông là hoa tiêu dẫn đường trên máy bay phản lực chiến đấu .Từ bầu trời, ông biết khá kỹ vùng Quảng Trị - Thừa Thiên, từ ven biển đến tận biên giới Việt - Lào.