KHÚC TRÁNG CA VỀ MỘT THỜI HOA
LỬA
( Đôi điều cảm nhận khi đọc cuốn Hồi
ký Trung đoàn -
một thời chiến trận của Đại tá, Lương
y Hồ Hữu Lạn)
Hồ Đăng
Hòa
Trung đoàn – một thời chiến trận
là cuốn Hồi ký của Đại tá, Lương y Hồ Hữu Lạn viết về Trung đoàn 3 anh hùng
trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Sách do Nhà xuất bản Quân đội nhân
dân ấn hành tháng 8/2012.
Thực ra, đọc cuốn Hồi ký này không dễ vì nó đấy ắp các sự kiện và tình
cảm, không thể chỉ đọc lướt như với các tác phẩm khác. Chắc chắn rằng, ở nhiều
đoạn người đọc cứ phải đọc đi đọc lại để mà nghiền ngẫm. Bởi đây không phải chỉ
là tự sự, tâm tình của cá nhân tác giả đối với người thân, với các thế hệ sau
này mà còn là một cuốn quân sử, một bộ sách về chiến thuật, nghệ thuật và kỹ thuật quân sự. Toàn bộ cuốn
Hồi ký phản ánh chân thực nhất chân dung người lính giải phóng, đoạn đời đầy bi
tráng mà vinh quang của người quân nhân hiện thân của dân tộc trong một giai
đoạn lịch sử huy hoàng. Với cách hành văn nhẹ nhàng, tác giả không phải chỉ kể
chuyện mình mà đang nói lại chuyện của một tập thể lớn - gia đình Trung đoàn 3/
Sư đoàn 324 - và tường thuật lại lịch sử một cách trung thực, không tô hồng,
không thêm thắt hay lược bỏ một chi tiết nào. Người đọc sẽ ngạc nhiên, không
biết bằng cách nào, tác giả lại có thể nhớ
tường tận được tên từng đồng đội, quê quán của họ, thói quen sinh họat của họ,
những hành động trong chiến đấu và hoàn cảnh hy sinh của nhiều người, những tên
đất, tên sông. Những thông tin này trải dài trên một không gian rộng lớn, trong
thời gian suốt 40 năm. Thông thường thì những thông tin mới sẽ làm mờ đi thông
tin cũ, nhưng trong cuốn Hồi ký các chi tiết lại như mới nguyên, như mới diễn
ra ngày hôm qua. Với những người lính trong chiến trường ác liệt, thật là quí khi
ngoảnh lại trận chiến đã qua, ghi lại và truyền cho thế hệ sau lửa của những
người đi trước, của những người mang thân trai vào lửa đạn theo tiếng gọi
thiêng liêng của Tổ quốc. Chiến tranh và gian khổ không làm cho người lính
chai sạn mà ngược lại, làm cho tình cảm của họ được nâng lên. Mối liên hệ giữa
những người lính và với người dân mà họ đã gặp trong cuộc chiến vẫn như xưa cho
tới tận bây giờ. Thế hệ thanh niên ngày nay mỗi người nên có một cuốn này.
Nếu được tham gia khi còn là bản thảo, tôi cho rằng, giả thử tác giả chia
cuốn hồi ký này ra nhiều phần nhỏ nữa, với các đầu đề nhỏ, ví dụ theo các giai
đọan chiến đấu trưởng thành của mình: Chiến trường Lào lần 1 (1966), Lần đầu
vào Nam (1967), Huế-Mậu Thân (1968), Những ngày "giáp hạn" (vì
đói)-chia nhau từng củ sắn, từng nắm cơm bằng quả trứng vịt v.v. Với cách phân
chia cuốn sách như vậy chắc sẽ dễ dàng hơn cho người đọc. Hơn nữa, để thêm phần sinh động, thỉnh thoảng khi
dòng ký ức đang tuôn trào, tác giả nên dừng lại và kể thêm về những mẩu chuyện vui, buồn trong đời sống sinh hoạt của người lính ở chiến trường ./.