Những là rày ước mai ao

                                                       Giáo sư  Nguyễn Đình Chú
 

      Trong quá khứ, cùng với các địa phương khác của cả nước, Nghệ An đã có một đời sống tâm linh đậm đặc với nhiều hình thức tín ngưỡng, với các tôn giáo Nho, Phật, Đạo, và thêm Thiên chúa đến sau. Ở đây chỉ nói về Phật giáo. Theo nhà Nghệ An học tiên phong Bùi Dương Lịch trong Nghệ An ký thì “người Nghệ An không mê đạo Phật lắm”. Nói thế có phần đúng bởi lẽ Nghệ An là đất học, nên có phần coi trọng đạo Nho hơn. Vả chăng đó là tâm lý của từng lớp Nho sĩ chứ đâu phải toàn dân. Thực tế, Đạo Phật vẫn thịnh hành trên đất Nghệ An xưa. Cứ đọc vào một số sách Địa chí văn hóa của nhà Nghệ Tĩnh học nổi tiếng thời nay là Ninh Viết Giao sẽ thấy trong quá khứ Đạo Phật đã có mặt ở đây là thế nào :

Quang Trung và nghệ thuật   dụng binh thần tốc, táo bạo

Không ngạo nghễ như Caesar - một vị hoàng đế La Mã cổ đại - nhưng Quang Trung hoàng đế có một niềm tin mạnh mẽ vào chiến thắng cuối cùng mà đội quân của ông có thể giành được trước kẻ thù. Đó là những chiến thắng được xây dựng từ nghệ thuật dụng binh thần tốc, táo bạo và nắm chắc thời cơ.

Trạng nguyên Nguyễn Trực

Trong lịch sử khoa cử nước ta, số trạng nguyên, bảng nhãn, thám hoa kể tới hàng ngàn. Nhưng thật đáng tiếc, nhiều dấu tích của các trí thức lớn ấy lại mai một theo thời gian. May thay, từ đường của Trạng nguyên Nguyễn Trực - Trạng nguyên được ghi danh đầu tiên trên bia đá đề danh tiến sĩ tại văn miếu Quốc Tử Giám vẫn còn.

Hữu tướng quốc Nguyễn Xí

Hữu tướng quốc Nguyễn Xí              Ba năm trước khi miền Hà Nội được vua Lê Thái Tổ ban tên đẹp “Đông Kinh”, danh tướng Lam Sơn khởi nghĩa, công thần triều Lê sơ: Nguyễn Xí, thật ra, đã chính thức là “người Đông Kinh” rồi. Ấy là khi ông đem cả cuộc sống của mình lần đầu tiên đặt cược vào và gắn bó với sứ mạng giải phóng đất và người nơi đây, vừa khỏi ách chiếm đóng của giặc Minh, vừa khỏi mang cái tên Đông Quan do chúng áp đặt, bằng một trận đánh tử sinh, quyết liệt.

CHÙM THƠ PHƯƠNG VIỆT

CHÙM  THƠ  PHƯƠNG  VIỆT

                    Im lặng

Có khi im lặng là vàng

Có khi im lặng là mang tiếng hèn

Im lặng để tránh bon chen

Có khi im lặng để tìm đồng minh

Im lặng coi như đồng tình

Có khi im lặng là không tán thành

Im lặng là biết hi sinh

Có khi im lặng là thành vô tri

Im lặng là không biết gì

Có khi im lặng tại vì…biết sâu

NGUYỄN TRƯỜNG TỘ : NHÀ THIẾT KẾ 
VĨ ĐẠI CỦA ĐẤT NƯỚC

Ở THẾ KỶ XIX

                                                           Giáo sư Nguyễn Đình Chú

               Đúng là thời gian đã và đang ủng hộ Nguyễn Trường Tộ, đưa ông ngày một về gần với chúng ta, với đất nước hôm nay. Khoa học xã hội và nhân văn vẫn cần tiếp tục khám phá Nguyễn Trường Tộ, nhưng không ít mỹ từ cao sang đã dành để tôn vinh ông: “Người yêu nước sáng suốt”, “Nhà yêu nước sáng suốt nhất của thế kỷ XIX”, “Nhà cải cách lớn của dân tộc”, “Nhà phê bình xã hội đầu tiên ở nước ta”, “Nhà kiến trúc tư tưởng Việt Nam ở thế kỷ XIX”, “Một trí tuệ lớn mang tầm quốc tế” … Đến lượt tôi, tôi xin mệnh danh: “Nguyễn Trường Tộ: nhà thiết kế vĩ đại của đất nước ở thế kỷ XIX”. Công việc thiết kế chính là công việc vạch đường chỉ lối, hoạch định chiến lược, chiến thuật, bày mưu định kế, xây dựng mô hình, phác hoạ mẫu này, mẫu khác để từ đó mà có sự thi công với vai trò điều khiển của công trình sư. Trong xây dựng, ở những công trình lớn đồ sộ, thiết kế và thi công là hai công đoạn khó bề kết làm một. Thiết kế phải có trước. Thi công là chuyện tiếp theo.

NGẮM…NHAN SẮC THẦY TÔI              (bài viết về GS Nguyễn Đình Chú)

VĂN GIÁ            Nói ra bảo lạ, làm cái anh đàn ông có muốn ngắm nghía gì thì ngắm đám đàn bà con gái chứ ai lại đi ngắm…người cùng giới. Nhưng mà với riêng tôi, tôi thường có một niềm vui, thật bình yên và tin cậy, mỗi khi có dịp gặp thầy Nguyễn Đình Chú, tôi hay ngồi im lặng ngắm thầy. Ngắm thầy đang trò chuyện. Ngắm thầy cười vui. Ngắm thầy lắc đầu thất vọng. Ngắm thầy hỏi han người khác…Thầy là người mang một gương mặt đẹp. Đẹp ở đây trước hết hiểu theo nghĩa…đẹp giai (vào tuổi ngoại bát tuần như thầy bây giờ thì nên gọi là đẹp lão). Thời trẻ tuổi, thầy thuộc diện đẹp giai, chắc hẳn không ít các em mê. Đẹp còn được hiểu là một gương mặt phúc hậu nữa. Rất lạ, quan sát người ta lúc về già, người nào càng có tấm lòng nhân hậu lớn, người đó càng có một gương mặt đẹp. Cái đẹp ở đây thuộc về nhan sắc đã đành. Nhưng để có được nhan sắc ấy, không phải chỉ do trời ban cho, mà còn do cái đức nhân hậu trong tâm hồn tác động lên đường nét, thần thái, làm cho gương mặt đẹp hơn lên. Rất nhiều lần, ngồi đối diện với thầy, tôi thường ít nói, hay đúng hơn, tôi muốn im lặng để được nghe thầy nói và ngắm nghía. Ngắm gương mặt ấy theo cung cách của người yêu kính, hay hơn thế, của người đáng tuổi con đang ngắm một người thầy cỡ tuổi cha mình…

Thủ tướng Anh đi xem Olimpic

Ông Cameron "mắc bệnh" bình dân !
Nguyễn Duy Xuân ( Theo trannhuong.com)
Thời sự sáng nay 31-7-2012 của VTV1 đưa hình ảnh ông Thủ tướng Anh David Cameron tới coi thi đấu Olympic bằng tàu điện ngầm, không trống giong cờ mở, không tiền hô hậu ủng, không thấy cảnh vệ sĩ mắt nghiêng ngó, rào trước chắn sau. Ngài Thủ tướng lọt thỏm giữa đời thường như bao người dân khác. Cho nên, dễ hiểu vì sao khi ông bước lên tàu điện ngầm mọi người có mặt lúc đó đều không để ý và khi phát hiện ra thì cũng không lấy làm ngạc nhiên bởi họ nghĩ ông đang làm bổn phận của một công dân hay nói đúng hơn, một cổ động viên cho Olimpic 2012.         Có lẽ vì thế mà khi ngài Thủ tướng bước lên, tịnh không thấy ai nhường ghế ngồi (và có lẽ bởi vì ngài không phải là phụ nữ và cũng chưa phải là người già). Người Tây rất lịch sự nhưng cũng rất minh bạch, ngài là Thủ tướng ở nơi nhiệm sở nhưng giữa đời thường thì ngài cũng chỉ là thường dân thôi. Cho nên lên tàu điện hết chỗ ngồi, ngài cũng phải đứng. Lúc ấy mọi người mới biết Thủ tướng có mặt trên xe. Dịp hiếm có để thường dân thoải mái chụp ảnh, ngắm nhìn trực tiếp vị nguyên thủ quốc gia bằng xương, bằng thịt ngay trước mặt mình. Tịnh không thấy mấy chú cận vệ giơ tay che chắn.        Đây không phải lần đầu tiên Thủ tướng Anh xuất hiện giữa công chúng như một người bình thường. Còn nhớ năm ngoái David Cameron đã gây bất ngờ cho nhiều người khi ông địu con gái trước ngực, đi dạo dọc bờ biển ở Cornwall trong dịp Lễ phục sinh.                                                                        31-7-2012                                                                Nguyễn Duy Xuân