MỘT GIA ĐÌNH GIA GIÁO, THÀNH ĐẠT

Đó là gia đình Trung tướng, Anh hùng LLVT Khuất Duy Tiến, nguyên Tư lệnh Quân đoàn 3, nguyên Cục trưởng Cục Quân lực / BTTM, nguyên Hiệu trưởng Trường Sĩ quan Lục quân 1. 

Trong kháng chiến chống Mỹ, ông chiến đấu ở Chiến trường Tây Nguyên, còn tôi ở Chiến trường Trị Thiên. Mãi tới khi ông được Bộ Quốc phòng điều động từ Tư lệnh Quân đoàn 3 về giữ chức Cục trưởng Cục Quân lực, do mối quan hệ công tác giữa Cục Chính sách với Cục Quân lực, tôi mới có nhiều dịp làm việc với ông. Tiếp đó, khi ông làm Hiệu trưởng Trường Sĩ quan Lục quân 1 rồi nghỉ hưu theo chế độ, thì tôi được điều về Trường. Theo mối quan hệ tân - cựu giữa cán bộ chủ trì của Trường Lục quân qua các thời kỳ, chúng tôi còn tiếp xúc gặp gỡ nhiều hơn. 

Ông Khuất Duy Tiến sinh năm 1931, quê ở xã Đại Đồng, huyện Thạch Thất, Hà Nội - Cách Trường SQLQ 1 không xa. 

Có lần, vào cuối năm 2000, ông mời tôi về thăm nhà ở quê. Vùng này có một đặc điểm ẩm thực là: Trong các bữa ăn thịnh soạn, ngoài những món ăn ngon quen thuộc như nhiều miền quê khác, thì bao giờ trên mâm cũng phải có món củ chuối non nấu xáo với xương lợn. Ăn rất ngon.

Qua nhiều năm, từ những lần gặp đầu tiên ( khoảng năm 1992 ) cho đến tận bây giờ, cảm nhận xuyên suốt của tôi về ông Khuất Duy Tiến: Đó là một cán bộ có năng lực giỏi, đã từng trải qua nhiều cương vị, có bề dày thành tích, vốn sống, kinh nghiệm phong phú, phong cách điềm đạm vui vẻ dễ gần, chân thành, cương trực. Thêm nữa, điều tôi kính quí và học hỏi ông còn ở chỗ ông giàu vốn Nho học . Ông thuộc rất nhiều câu danh ngôn Hán - Việt có tính triết lý nhân sinh sâu sắc. 

Tôi khâm phuc nhà ông - một gia đinh nền nếp, gia giáo, có truyền thống văn hóa. Ông cùng vợ ông - bà Vũ Thị Hồng Vân - sinh thành dưỡng dục nên 4 người con thành đạt : Con trai cả là Trung tướng, Tiến sĩ Khuất Việt Dũng, Chính ủy Tổng cục Công nghiệp quốc phòng / Bộ Quốc phòng ; con gái thứ hai là Tiến sĩ Khuất Thu Hồng, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển xã hôi.; con gái thứ ba là Thạc sĩ, Bác sĩ Khuất Hải Oanh, Giám đốc Trung tâm phát triển xã hội ; Và con trai út là Tiến sĩ Khuất Việt Hùng, Phó Cục trưởng Cục Vận tải - Bộ Giao thông vận tải, đồng thời là Phó Chủ tịch Ủy ban an toàn giao thông quốc gia. 

Với tôi, do không được học nên không biết chữ Nho. Nhưng vì thích tìm tòi nghiên cứu, học hỏi, nên tôi cũng có biết được nghĩa của nhiều từ Hán Việt. Nhờ thế, tôi liều viết ra vài ba câu đối, vài ba bài thơ Đường bằng âm Hán, để tự vịnh hoặc đề tặng người khác. Viết tiếng Việt xong, tôi nhờ người biết chữ Nho viết ra giấy. Bằng cách đó, tôi làm câu đối, làm thơ tặng một số người mà tôi thân quí - nhất là nhân dịp mừng Sinh nhật, Kỉ niệm ngày cưới, ... Tôi thường đem cái mình viết ra để hỏi các bậc cha chú thành thạo chữ Nho. Đọc xong họ nói rằng, câu đối, bài thơ như vậy là đúng nghĩa và đúng niêm luật chặt chẽ của Đường thi. 

Thật ra, tôi thuộc loại điếc không sợ súng!

Năm trước, khi biết tin chú Khuất Việt Dũng - con trai cả của ông Khuất Duy Tiến - được thăng quân hàm cấp Trung tướng,học hỏi, bắt chước người xưa, tôi kính tặng gia đình ông đôi Câu đối bằng chữ Nho :

“ Phụ tử tướng quân thiên hạ thiểu 

Công danh khanh tước quốc triều đa” 

Nghĩa là: Cha con cùng làm tướng trong thiên hạ là ít . Các chức tước khác của Quốc gia thì nhiều .

Hôm qua, 20/8/2016, nhân có việc tôi đến thăm nhà, ông Khuất Duy Tiến thân tình chỉ cho câu đối đó được viết bằng chữ Nho treo lên tường. Kèm theo dòng đề phía bên phải ( cũng bằng chữ Nho) : Trung tướng Nguyễn Mạnh Đẩu đề hạ. 

Chia tay ông, tôi thật mừng !