LỜI GIẢI...

LỜI GIẢI CỘI NGUỒN

SAU MẤY TRĂM NĂM 

THẤT TRUYỀN  GIA PHẢ
                        

           Tìm về cội nguồn là đạo lý, tâm linh và tình cảm của mọi người. Ở đời, bất cứ ai, bất kỳ ở đâu, đều có nguyện vọng biết được gốc tích tổ tông để tưởng nhớ, tri ân, thờ phụng. Đồng thời, từ đó biết được thứ bậc, các mối quan hệ, thuận tiện trong  giao tiếp, góp phần thắt chặt sự đoàn kết trong dòng họ.

Mấy trăm năm qua, gia phả Chi họ Nguyễn Văn ở làng Đại Xá, xã Nghi Hợp, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An bị thất truyền. Các cụ đời trước của Chi họ này truyền ngôn lại rằng: Đây là một chi của họ Đại tôn Nguyễn Đình - hậu duệ Thái sư Cương quốc công Nguyễn Xí – nhưng không biết cụ thể ở Đại chi nào, bắt đầu từ ai, đời thứ mấy.

 Với khát khao tìm được cội nguồn tổ tông, từ những năm đầu của Thế kỷ trước, các thành viên chủ chốt trong Chi họ là:  Nguyễn Văn Điền, Nguyễn Văn Hiềng, Nguyễn Văn Tước, Nguyễn Văn Oánh, Nguyễn Văn Oanh,…đã cùng nhau sang làng Hưng Vận ( nay thuộc xã Nghi Hưng, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An) và làng Lập Thạch ( nay thuộc xã Nghi Thạch, huyện Nghi Lộc) để nhận họ, vì ở hai làng đó đều thờ Cụ tổ là Nguyễn Đình Tín. Nhưng thời bấy giờ các cụ chưa xác minh kết luận được.

Năm 2008, theo sự chỉ dẫn của các bậc cao niên và sự đồng thuận của bà con trong Chi họ, ông Nguyễn Mạnh Đẩu đã soạn lại gia phả. Tuy nhiên, do không có văn tự gốc, lại thiếu thông tin, nên bản gia phả năm 2008 chỉ ghi chép được từ đời cụ Nguyễn Văn Tín về sau. Tính đến nay thể hiện được 10 đời.

Tiếp tục thực hiện điều mong muốn của các bậc tiền nhân, cuối năm Nhâm Thìn (tháng 12/2012), theo sự ủy nhiệm của anh em trong chi họ, ông Nguyễn Minh Thuông đã trực tiếp gặp cụ Nguyễn Đình Triển ( nguyên Phó Quản tộc Đại tôn Nguyễn Xí, phụ trách văn hóa, phả tộc) là người đang quản lý Đại gia phả họ Nguyễn Đình - Thái sư Cương quốc công Nguyễn Xí để đề nghị xác minh.

  Sau mấy ngày tra cứu, đối chiếu, cụ Nguyễn Đình Triển xác định: 
“ Theo bản tộc phả chữ Hán do ông Nguyễn Đình Thung (Chánh Quản tộc) và ông Nguyễn Hữu Tạo (Phó Quản tộc) Đại tôn Nguyễn Xí, tu lập từ năm 1879: Đến đời thứ 10, ông Nguyễn Đình Tình, con trai thứ 2 của ông Nguyễn Đình Tạ, sinh ra 4 người con trai là : Đình Truyền, Đình Tích, Đình Lai, Đình Tín. Trong 4 người con này, chỉ có ông Nguyễn Đình Truyền ở lại quê cha, còn 3 người không rõ ở đâu (vị tường).

Nay, chi họ ông Nguyễn Văn Tín ở làng Đại Xá xưa - nay là xóm 10 xã Nghi Hợp, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An - đưa Gia phả đến đề nghị tôi tìm cội nguồn tiên tổ của Họ. Qua lần tìm, đối chiếu với Tộc phổ của các Đại chi trong Đại tộc, tôi xác định: 
              Ông Nguyễn Văn Tín (tức Nguyễn Đình Tín), Chi tổ của của họ Nguyễn tại làng Đại Xá xưa là con trai thứ 4 của ông Nguyễn Đình Tình thuộc Đại chi Ngài  Nghiêm dũng vệ biền sở quản lệnh Nguyễn Nhân Thực, con trai thứ 14 của Thái sư Cương quốc công Nguyễn Xí. Phù hợp với tên húy và mặt bằng số đời của Đại chi này. Ông Nguyễn Văn Tín (Nguyễn Đình Tín) là hậu duệ đời thứ 11 Nguyễn Xí “.

 Theo đề nghị của cụ Nguyễn Đình Triển; căn cứ vào Tộc ước, Tộc phả và đối chiếu với tình hình thực tế, Hội đồng Quản tộc đã họp bàn thống nhất ra Quyết định: Công nhận Chi họ Nguyễn Văn ở làng Đại Xá, xã Nghi Hợp là một chi thuộc Đại chi 14 của họ Nguyến Đình – Thái sư Cương quôc công Nguyễn Xí.

 Được sự chỉ đạo của Hội đồng Quản tộc, sáng ngày 20 tháng Chạp năm Nhâm Thìn, các anh em trong Chi họ gồm các ông : Nguyễn Văn Dinh, Nguyễn Văn Cần, Nguyễn Mạnh Dần, Nguyễn Việt Bắc, Nguyễn Văn Bảy, Nguyễn Minh Thuông và vợ chồng ông Nguyễn Mạnh Đẩu, đã thay mặt toàn thể bà con trong họ tiến hành Lễ tế nhập họ tại nhà thờ Đại tôn (nhà thờ Nguyễn Xí) và Nhà thờ Đại chi 14 (nhà thờ Nguyễn Nhân Thực). Tại nhà thờ Đại tôn, anh em trong Chi họ đã được sự hướng dẫn nhiệt thành, chu đáo của các ông: Nguyễn Đình Hảo, Nguyễn Đình Vấn và Nguyễn Đình Tuấn. Tại nhà thờ Đại chi, anh em đã được ông Nguyễn Đình Dinh, tộc trưởng Đại chi thực hiện chủ tế cùng sự tham gia của ông Nguyễn Đình Chinh. Cuộc Lễ tế nhập họ tại nhà thờ Đại tôn và nhà thờ Đại chi diễn ra trang nghiêm, ấm áp trong tình cảm huyết thống, đúng theo nghi lễ văn hóa tâm linh. Tiếp đó, các anh em trong Chi họ đã đến viếng, tưởng niệm Khải tổ Nguyễn Hội, Thủy tổ Nguyễn Xí và Cụ tổ Đại chi 14 Nguyễn Nhân Thực tại lăng mộ.

Chiều ngày 20 tháng Chạp năm Nhâm Thìn, không khí chuẩn bị đón tết Quý Tỵ đã rộn ràng trong từng ngõ xóm, trời lất phất mưa bụi, cái giá rét cuối Đông đang nhường chỗ cho tiết Xuân ấm áp. Đúng 16 giờ, các thế hệ nam nữ, tử tôn, dâu rể trong Chi họ tề tựu đông đủ tại nhà thờ để Lễ tế kính báo với cụ Tổ Nguyễn Văn Tín cùng các bậc chư tổ. Hầu như mọi gia đình có bao nhiêu người đều đến dự hết. Có gia đình với 4 thế hệ : từ cụ nội ngót trăm tuổi đến đứa chắt đang ẵm ngửa. 
          Khách mời dự Lễ tế có: Ông Lê Văn Ngân thay mặt lãnh đạo địa phương; ông Nguyễn Đình Vấn và ông Nguyễn Bá Đạm đại diện Hội đồng gia tộc; ông Lê Như Trân và ông Lê Văn Ba đại diện cho họ Lê (họ có cụ bà chư tổ là con gái của cụ tổ họ Nguyễn).  
             Ông Chi tộc trưởng Nguyễn Văn Dinh chủ trì buổi Lễ tế. 
            Được sự ủy nhiệm của bà con trong họ, ông Nguyễn Mạnh Đẩu giữ vai chủ tế. 
          Giữa không khí trang nghiêm, khói hương thơm dịu, mọi người đều hướng lên bàn thờ, tưởng niệm anh linh tổ tiên, tiền bối, tiền nhân với tấm lòng thành kính tri ân.
           Tìm được cội nguồn tổ tiên, chắp nối được gia phả là một điều thiêng liêng, hệ trọng. Các thế hệ con cháu trong Chi họ - bao gồm người đang sinh sống tại quê nhà và những người đang làm ăn, sinh sống tại nhiều địa phương khác - khi biết được cội nguồn tổ tiên đều vô cùng vui mừng, phấn khởi.

                  BÀI VĂN TẾ 
 ĐỌC TẠI NHÀ THỜ CHI HỌ

Cung Duy!

Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam quốc,

Nghệ An tỉnh,

Nghi Lộc huyện,

Nghi Hợp xã,

Đại Xá thôn.

Hôm nay, ngày 20 tháng Chạp năm Nhâm Thìn (tức ngày 31 tháng 01 năm 2013 dương lịch),

Chúng con:

Chủ tế là Nguyễn Mạnh Đẩu cùng nam, nữ, tử, tôn, nội ngoại, dâu rể  trong Chi họ tề tựu đông đủ về đây, kính cẩn dâng lên tiên tổ lễ vật cùng tấm lòng thành kính, khấu đầu chắp tay hướng về chính tâm, tưởng vọng, tri ân và kính báo với Cụ tổ Nguyễn Văn Tín cùng các bậc tiền bối, tiền nhân rằng:

 Theo truyền ngôn của các thế hệ tiền bối; căn cứ vào kết quả xác minh trên văn tự và đối chiếu với  tình hình thực tế, Hội đồng Quản tộc họ Nguyễn Đình đã quyết định: Công nhận Chi họ chúng ta là một chi của Đại chi 14 thuộc họ Nguyễn Đình – hậu duệ của Thái sư Cương quốc công Nguyễn Xí.

Hôm nay, sau khi đã tiến hành Lễ tế nhập họ ở Nhà thờ Đại tôn và Nhà thờ Đại chi 14; thắp hương tưởng niệm Khái tổ Nguyễn Hộ, Thủy tổ Nguyễn Xí, Cụ tổ Đại chi 14 Nguyễn Nhân Thực tại lăng mộ, toàn thể họ hàng xin làm lễ kính cáo tại nhà thờ Chi.

 

           * Xin cung thỉnh:

 -  Thượng tổ Nguyễn Hợp,

 -  Khải tổ Nguyễn Hội,

 -  Thủy  tổ Thái sư Cương quốc công Nguyễn Xí.

* Xin cung thỉnh Cụ tổ đời thứ 2, Đại chi 14 là Nghiêm dũng vệ  biền sở quản lệnh Nguyễn Nhân Thực.

* Xin cung thỉnh các bậc chư tổ từ đời thứ 3 đến đời thứ 8.

* Xin cung thỉnh Chư tổ đời thứ 9 là Cụ Nguyễn Đình Tạ.
            * Xin cung thỉnh Chư tổ đời thứ 10 là Cụ Nguyễn Đình Tình.

* Xin cung thỉnh Chư tổ đời thứ 11 là Cụ Nguyễn Văn Tín (tức Nguyễn Đình Tín).

* Xin cung thỉnh các bậc tiền bối, tiền nhân..

* Xin cung thỉnh:

 Các vị: Thiên long bát bộ, Hộ pháp thiên thần, Long mạch chúa quân, Sơn thần, Thổ địa, Táo quân và các vị thần linh cai quản xứ này an tọa chứng giám.

* Xin phục vọng:

- Các bậc Tiên tổ, Tiên linh, Tổ phụ, Tổ mẫu, Tổ bá, Tổ thúc, Tổ cô trong các chi, Đại chi  thuộc Đại tôn Nguyễn Đình;

- Các liệt sĩ là con cháu trong Đại tôn Nguyễn Đình đã anh dũng hy sinh vì Độc lập Tự do của Tổ quốc, vì Hạnh phúc của nhân dân;

- Các chân linh người họ Nguyễn Đình qua các đời  tại quê nhà và trên mọi  miền Đất nước;

Cùng về dự hưởng.

Ngẫm suy:

Mấy trăm năm văn tự gia phả thất truyền

Đời nối đời mong trở về nguồn cội

Ông cha hiển linh, cháu con tiếp nối

Nguyện cầu tìm gốc gác tổ tiên.

Mừng từ nay:

 Tháng Chạp năm Nhâm Thìn

 Gia phả được khai thông

 Chi họ Nguyễn Văn nối dòng đại tộc.

Ôi! Thiêng liêng – Hồng phúc

Ân đức Tổ tiên, Tiền bối, Tiền nhân

Mở lối khai dòng huyết thống anh linh

Soi sáng lưu truyền muôn đời con cháu!

Nhớ linh xưa:

Thủy tổ Thái sư Cương quốc công Nguyễn Xí,

 Danh tướng anh tài kháng chiến chống quân Minh,

 Bậc đại thần trung dũng suốt bốn triều  Lê,

 Chủ xướng phế Lê Nghi Dân,

 Phò lập vương triều Lê Thánh Tông

 rạng rỡ hiển linh,

 lưu danh sử sách.

    Vẻ vang thay!

“Muôn thuở sáng ngời công khai quốc,

  Ngàn năm oanh liệt chí bình Ngô”¹

    Vinh quang thay!

              Hậu thế muôn đời tạc dạ tri ân,

Đất nước ngàn năm ghi công quốc sử.

Từ bấy đến nay:

Hơn 600 năm trường

Trên 20 đời nối tiếp

Từ đất tổ địa linh nhân kiệt

          Lớp lớp duệ tôn ở khắp mọi miền

Chăm chỉ làm ăn, tu chí luyện rèn

Giúp ích cho đời, cho nước.

Trải bao lần kháng chiến gian lao

Lớp lớp thanh niên tòng quân đánh giặc

Người anh dũng hy sinh nơi trận mạc

          Người xông pha dâng hiến tuổi  xuân

          Chung một tấm lòng vì nước, vì dân!

Đất nước thanh bình lịch sử sang trang

Đời đời cháu con noi gương tiền nhân, tiên tổ

Cần kiệm, thanh liêm, hiếu học, cương cường

Đắp bồi  truyền thống quê hương, dòng họ!

Quả nhiên:

“ Tiên tổ thiên thu linh khí tụ,

  Tử tôn bách thế hiếu tâm truyền”²

“ Tổ công tông đức thiên niên thịnh,

   Tử hiếu tôn hiền vạn đại vinh”³

            Xin khấu đầu, chắp tay tưởng vọng Thủy tổ cùng các bậc tiền bối, tiền nhân.

  Một lạy này, chúng con xin nguyện:

            Đời tiếp đời đoàn kết keo sơn

            Tu chí làm ăn, chăm chỉ học hành

Rèn đức, luyện tài, dưỡng tâm, khai trí

Sống cao đẹp trọn tình, vẹn nghĩa!

Muôn vàn thành kính, đội đức anh linh!

Cầu mong Thủy  tổ cùng các bậc tiền nhân chứng giám

 Phù hộ độ trì cho toàn thể con cháu trong họ được:

            Gia đạo hưng long,

Sở cầu như ý, sở nguyện tòng tâm,

Mạnh khỏe, hạnh phúc, hanh thông,

 Phương trưởng, hiển vinh, thành đạt.

 Nhà nhà thịnh vượng, khang thái, an ninh.

Cung kính khấu đầu,

Chắp tay thượng bái!

Cúc cung bái!

Vạn vạn bái!

                                   Tháng Chạp năm Nhâm thìn

                                   Hậu duệ đời thứ 18, Đại chi 14
                                                          Nguyễn Mạnh Đẩu vâng soạn

1-   Câu đối tại  đền thờ Thái sư Cương quốc công Nguyễn Xí

2 &3 - Câu đối ở nhà thờ Chi họ .